ความสัมพันธ์ทางสังคมวัฒนธรรม ศาสนาและการศึกษา  

ไทยและอินเดียมีความผูกพันด้านวัฒนธรรมมาตั้งแต่ช่วงประมาณศตวรรษที่ 6-11 ผ่านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาและศาสนาพราหมณ์ฮินดูมายังดินแดนสุวรรณภูมิ ปัจจุบัน มรดกทางวัฒนธรรม
และประเพณีจากอินเดียยังคงมีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตของคนไทย ทั้งทางด้านศาสนา ภาษา วรรณกรรม และศิลปะแขนงต่าง ๆ

ไทยและอินเดียได้ลงนามความตกลงว่าด้วยความร่วมมือด้านวัฒนธรรมตั้งแต่ปี 2520 และขยายเวลาความตกลงมาอย่างต่อเนื่องจนฉบับที่ 4 (ปี 2566-2570) เพื่อส่งเสริมความร่วมมือด้านโบราณคดี   การอนุรักษ์โบราณสถาน ศิลปวัตถุและศาสนสถาน การแลกเปลี่ยนการแสดงทางวัฒนธรรม รวมถึงความร่วมมือในสาขาใหม่ ๆ อาทิ ทัศนศิลป์ จดหมายเหตุ หอสมุด และการแปลงานวรรณกรรม นอกจากนี้ ไทยยังได้ผลักดัน soft power ไปยังอินเดีย โดยเฉพาะอาหารและมวยไทยผ่านการจัดงาน Namaste Thailand เทศกาลอาหารไทย และการส่งภาพยนตร์ไทยไปร่วมฉายในงาน International Film Festival อย่างสม่ำเสมอ

ศาสนา ที่ผ่านมา ไทยได้จัดโครงการเพื่อเผยแพร่ความเป็นไทยและสร้างสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดระหว่างประชาชนผ่านความร่วมมือทางศาสนา อาทิ การเชิญผ้าพระกฐินพระราชทานไปทอดถวายที่วัดในอินเดียเป็นประจำทุกปี ในช่วงต้นปี 2567 อินเดียได้เห็นชอบให้รัฐบาลไทยอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุและพระอรหันตธาตุของพระสารีบุตรและพระโมคคัลลานะมาประดิษฐานที่ประเทศไทยเป็นการชั่วคราว ระหว่างวันที่ 23 กุมภาพันธ์-18 มีนาคม 2567 เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 โดยมีพุทธศาสนิกชนชาวไทยและจากประเทศใกล้เคียงเข้าร่วมสักการะกว่า 4 ล้านคน ซึ่งฝ่ายไทยก็ได้ได้จัดนิทรรศการภาพถ่าย “ไทย-อินเดีย สายธารแห่งศรัทธาในพระพุทธศาสนา” ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรุงนิวเดลี เพื่อแสดงภาพพิธีและบรรยากาศเหตุการณ์ดังกล่าว

การศึกษา ความร่วมมือด้านการศึกษาส่วนใหญ่เป็นความร่วมมือด้านการอุดมศึกษา ซึ่งรัฐบาลอินเดีย โดย Indian Council for Cultural Relations (ICCR) ได้มอบทุนการศึกษาให้แก่นักเรียนและบุคลากรไทยกว่า 80 ทุนต่อปี และมีทุนการศึกษาสำหรับการศึกษาระดับปริญญาเอกในสถาบัน Indian Institute of Technology (IIT) ปีละกว่า100 ทุน (รวม 1,000 ทุนสำหรับ 10 ประเทศสมาชิกอาเซียน) ปัจจุบัน มีนักเรียนไทยศึกษาต่อในอินเดียประมาณ 600 คน

******************